Ermenistan hakkında kısa bilgiler:
- Nüfus: Yaklaşık 2,9 milyon kişi.
- Başkent: Erivan.
- Alan: Yaklaşık 29.743 kilometrekare.
- Para birimi: Ermeni Dramı (AMD).
- Dil: Ermenice.
- Coğrafya: Güney Kafkasya’da, dağlar, vadiler ve büyüleyici Sevan Gölü dahil olmak üzere çeşitli manzaralara sahip, karayla çevrili ülke.
Gerçek 1: Ermenistan, İncil’deki Ağrı Dağı ile ilişkilidir
Ermenistan, çeşitli dini geleneklerde ikonik ve sembolik bir dağ olan İncil’deki Ağrı Dağı ile yakından ilişkilidir. İncil’e göre, Büyük Tufan’dan sonra Nuh’un Gemisi’nin dinlenme yeri olduğuna inanılıyor. Ağrı Dağı, Ermenistan’ın birçok yerinden görülebilen, kültürel ve manevi önemine katkıda bulunan önemli bir dönüm noktasıdır. Günümüz Türkiye’sinde bulunmasına rağmen, Ağrı Dağı Ermeni halkının kalbinde ve kimliğinde özel bir yere sahiptir. Ağrı Dağı’nın imgesi genellikle Ermeni sanatında, edebiyatında ve ulusal sembollerde bulunur.
Gerçek 2: Yurtdışında Ermenistan’dan daha fazla Ermeni yaşıyor
Osmanlı İmparatorluğu’ndaki zulüm ve cinayetler nedeniyle birçok Ermeni ayrılmak zorunda kaldığı için yurtdışında daha fazla Ermeni var. Yaygın olarak Ermeni Soykırımı olarak adlandırılan trajik olaylar, Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında (1915-1923) meydana geldi. Bu soykırımın ön koşulları arasında siyasi istikrarsızlık, milliyetçi duygular ve Ermeni nüfusuna karşı ayrımcı politikalar vardı. Temel faktörler şunları içerir:
- Milliyetçilik ve Siyasi Kargaşa: Gerileyen Osmanlı İmparatorluğu, yükselen milliyetçilikle karşı karşıya kaldı ve nüfusunu homojenleştirmeye çalıştı. Bu atmosfer, etnik ve dini azınlıklara karşı ayrımcı politikalara katkıda bulundu.
- Sürgünler ve Katliamlar: 1915’te Osmanlı hükümeti, Ermeni nüfusuna yönelik kitlesel tehcir ve sistematik katliamlar başlattı. Ermeniler zorla evlerinden çıkarıldı, tehcir sırasında acımasız koşullara maruz kaldı ve birçoğu öldürüldü.
- Soykırım Niyeti: Bilim adamları ve tarihçiler, sistematik planlama, toplu katliamlar ve Ermeni nüfusunu yok etme niyetinin kanıtları nedeniyle olayları yaygın olarak soykırım olarak görüyorlar.
- Uluslararası Yanıt: Soykırım o zamanlar uluslararası kınamalara yol açtı ve bugün tarihi ve siyasi öneme sahip bir konu olmaya devam ediyor. Bununla birlikte, günümüz Türkiye’si “soykırım” terimine itiraz ediyor, ölümleri kabul ediyor, ancak bunları savaş koşullarına atfediyor.
Ermeni Soykırımı’nın sonuçları arasında önemli bir can kaybı, zorunlu göç ve dünyanın dört bir yanındaki ülkelerde birçok topluluğun oluştuğu oldukça büyük bir Ermeni diasporasının kurulması yer alıyor. Olayların soykırım olarak tanınması, uluslararası sahnede hassas ve tartışılan bir konu olmaya devam etmektedir. Türkiye hala bu olayları inkar ediyor.
Gerçek 3: Ermenistan Hıristiyanlığı kabul eden ilk ülkeydi
Ermenistan, Hristiyanlığı resmi olarak devlet dini olarak kabul eden ilk ülke olma özelliğini taşımaktadır. Bu tarihi olay MS 301 yılında gerçekleşti ve Ermenistan’ı Hıristiyanlığı benimseyen en eski uluslardan biri haline getirdi. Bu kararın katalizörü, Kral III. Tiridates’i ve ardından Ermeni halkını Hıristiyanlığa dönüştüren Aziz Grigory’ydi.
Vağarşapat’ta (Eçmiadzin) bulunan Eçmiadzin Katedrali, Ermenistan’da inşa edilen ilk katedral olarak kabul ediliyor ve dünyanın en eski devlet yapımı kilisesi olarak kabul ediliyor. 4. yüzyılın başlarında inşa edilen Eçmiadzin, Ermeniler için önemli bir manevi ve kültürel sembol olmaya devam ediyor ve ülkenin köklü Hıristiyan mirasını yansıtıyor.
Gerçek 4: Ermenistan’ın kendi alfabesi var
Ermenistan, benzersiz ve eski bir yazıya ev sahipliği yapmanın yanı sıra kendi alfabesiyle komşu Gürcistan’dır ( Gürcistan hakkında 10 ilginç gerçeğe bakın). MS 405 yılında Aziz Mesrop Mashtots tarafından oluşturulan Ermeni alfabesi, her biri farklı bir sesi temsil eden 38 harften oluşur. Alfabenin oluşturulması, Ermeni kültürünün, edebiyatının ve dini metinlerinin korunmasında ve yayılmasında çok önemli bir rol oynamıştır.
Ermeni alfabesi yüzyıllar boyunca büyük ölçüde değişmeden kalmıştır ve bugün hala kullanılmaktadır. Kendine özgü karakterleri ve tarihi önemi, onu Ermenistan’ın kültürel kimliğinin ve dil mirasının ayrılmaz bir parçası haline getiriyor.
Gerçek 5: En eski şaraphane Ermenistan’da bulundu
Ermenistan, dünyanın en eski bilinen şaraphanesine ev sahipliği yapmaktadır. Areni köyünde bulunan Areni-1 arkeolojik alanı, MÖ 4100 yıllarına kadar uzanan şarap yapımına dair kanıtlar sağlamıştır. Bu eski şaraphane, şarap yapımının ilk aşamaları hakkında fikir veren fermantasyon kapları, üzüm presi ve saklama kavanozlarını içeriyordu.
Areni-1’deki keşif, Ermeni Yaylaları’nın bağcılık ve şarapçılık tarihinde önemli bir rol oynadığını ve binlerce yıldır devam eden zengin bir geleneği sergilediğini gösteriyor. Bu bulgu, Ermenistan’ın şarap dünyasına tarihsel katkısını vurgulamaktadır.
Gerçek 6: Ermenistan brendi kalitesiyle tanınır
Ermenistan, 19. yüzyılın sonlarına kadar uzanan bir geleneğe sahip yüksek kaliteli brendi üretimi ile ünlüdür. Fransız brendi ile benzerlikleri nedeniyle genellikle “konyak” olarak anılan Ermeni brendi, olağanüstü tadı ve işçiliği ile uluslararası beğeni topladı.
En ünlü Ermeni brendi üreticilerinden biri, Ararat adlı ikonik brendi ile tanınan Erivan Brendi Şirketi’dir. Brendi, yerel üzüm çeşitlerinden yapılır ve meşe fıçılarda yaşlandırılır, bu da pürüzsüz ve ayırt edici bir lezzet profili sağlar. Ermenistan’ın brendi yapma geleneği, bağcılık mirasına derinden kök salmıştır ve ülke için bir gurur kaynağı olmaya devam etmektedir.
Gerçek 7: Erivan’a Taşların Pembe Şehri denir
Ermenistan’ın başkenti Erivan, binalarının çoğunda yerel olarak taş ocağından çıkarılan pembe tüf taşının yaygın kullanımı nedeniyle genellikle “Taşların Pembe Şehri” olarak anılır. Taşın pembe ve altın tonları, özellikle güneş ışığında şehre sıcak ve eşsiz bir görünüm kazandırıyor. Bu ayırt edici mimari özellik, Erivan’ın lakabına katkıda bulundu ve şehrin estetik cazibesine katkıda bulundu.
Gerçek 8: Devlet okullarında satranç akademik bir derstir
Ermenistan satranç eğitimine büyük önem vermektedir ve satranç devlet okullarında zorunlu bir akademik ders olarak öğretilmektedir. Ülkenin güçlü bir satranç geleneği vardır ve bu eğitim yaklaşımı öğrenciler arasında stratejik düşünme, konsantrasyon ve problem çözme becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Satranç Ermenistan’da sadece bir spor olarak değil, aynı zamanda entelektüel ve bilişsel gelişim için değerli bir araç olarak da takdir edilmektedir. Bu eşsiz girişim, Ermenistan’ın satranç dünyasındaki başarısına katkıda bulundu ve yıllar içinde birçok büyükusta ve şampiyon yetiştirdi.
Gerçek 9: Ermenistan’ın üç UNESCO Dünya Mirası Alanı vardı
Bu siteler şunları içerir:
- Echmiatsin Katedrali ve Kiliseleri ve Zvartnots Arkeolojik Alanı: Bu site, Ermeni Apostolik Kilisesi için merkezi bir dini alan olan Echmiatsin Vatikanını ve Zvartnots Katedrali’nin kalıntılarını kapsamaktadır.
- Geghard Manastırı ve Yukarı Azat Vadisi: Bu ortaçağ manastırı, uçurumlarla çevrili bitişik dağdan kısmen oyulmuştur ve eşsiz mimarisi ile ünlüdür.
- Haghpat ve Sanahin Manastırı: Tumanian bölgesinde bulunan bu iki manastır kompleksi, ortaçağ Ermeni dini mimarisinin mükemmel örnekleridir.
Not: Ülkeyi ziyaret etmeyi planlıyorsanız, araba kullanmak için Ermenistan’da Uluslararası Sürücü Belgesine ihtiyacınız olup olmadığını kontrol edin.
Gerçek 10: Ermeni ekmeği – lavaş UNESCO somut olmayan miras alanıdır
Geleneksel bir Ermeni gözlemesi olan lavaş, 2014 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne yazılmıştır. Tanıma, Ermeni mutfağında ve sosyal ritüellerde merkezi bir rol oynayan lavaşın hazırlanmasında yer alan kültürel önemi ve işçiliği vurgulamaktadır. Lavaş, un, su ve tuz gibi basit malzemelerden yapılır ve bunu yapma işlemi, hamurun gerilmesini ve bir kil fırının duvarlarında veya sıcak taşların üzerinde pişirilmesini içerir. Yazıt, lavaş yapım geleneklerinin kültürel önemini, ilgili becerileri ve hazırlanmasının toplumsal yönlerini kabul eder.
