Моңғолия туралы 10 қызықты факт

Моңғолия туралы қысқаша деректер:

• Халық саны: Шамамен 3,3 миллион адам.
• Астанасы: Ұланбатор.
• Ресми тілі: Моңғол тілі.
• Валютасы: Моңғол төгрөгі.
• Үкімет түрі: Парламенттік республика.
• Негізгі діні: Буддизм.
• Географиясы: Ресей мен Қытайдың арасында орналасқан, кең дала және шөл аймақтарымен сипатталатын Шығыс Азиядағы теңіз жағалауы жоқ ел.

1-факт: Моңғолияда халықтың шамамен төрттен бірі әлі де көшпенді

Моңғолияда халықтың шамамен төрттен бірі әлі де көшпенді өмір салтын ұстанады. Бұл көшпенді отбасылар өз малдарымен бірге кең ашық дала бойынша көшіп жүреді, мал үшін жаңа шөп пен су іздейді. Бұл өмір салты ұрпақтар бойы моңғол мәдениетінің бір бөлігі болып келеді және ел қаншалықты жаңғырса да, көптеген адамдар әлі де осы өмір салтын таңдайды, жер мен өз мұраларымен байланысын қадірлейді.

2-факт: Шыңғыс ханның Моңғол империясы адамзат тарихындағы ең үлкен империя

Шыңғыс ханның Моңғол империясы адамзат тарихындағы ең үлкен империя болып есептеледі. XIII ғасырдың басындағы өркендеу кезеңінде ол Азия, Еуропа және Таяу Шығыс бойынша кең аумақтарды қамтып, жер бетінің шамамен 22%-ын алып жатты және көптеген мәдениеттер мен өркениеттерге айтарлықтай әсер етті. Шыңғыс ханның әскери шеберлігі, жаңашыл тактикасы және стратегиялық көшбасшылығы империяның жылдам кеңеюіне мүмкіндік берді және әлем тарихында өшпес із қалдырды.

Олардың әскери жорықтары нәтижесінде Азия мен Еуропадағы бірнеше ірі империялар мен елдер жаулап алынып, әлсіретілді. Жылдам атты әскері және стратегиялық дарындылығымен сипатталған Моңғол империясының қорқынышты күштері сол кездегі ең қуатты державаларға да айтарлықтай күрделі сын-қатерлер туғызды.

3-факт: Моңғолияның астанасы әлемдегі ең суық астана

Моңғолияның астанасы Ұланбатор әлемдегі ең суық астана қаласы болып табылады. Елдің орталық бөлігінде орналасқан Ұланбатор өте төмен температураны бастан кешіреді, қатты суық қыстар мен салыстырмалы түрде қысқа, жылы жаздармен. Қаланың биік орналасуы, континенталдық климаты және Сібір суық ауа массаларына жақындығы оның қысқы суық температураларына ықпал етеді, көбінесе мұздатудан әлдеқайда төмен түседі. Қыс айларында температура -30°C (-22°F) немесе одан да төмен түсуі мүмкін, бұл тұрғындары үшін ерекше және күрделі орта болып табылады.

4-факт: Моңғолияда жылына шамамен 260 күн аспан ашық болады

Моңғолияда жылына шамамен 260 күн аспан ашық болады, бұл оның бұдыр ландшафттары, кең далалары және керемет таулары туралы таңғажайып көріністер ұсынады. Мұндай ашық күндердің мол болуы керемет жұлдыздарды бақылау мүмкіндіктерін ұсынады және елдің табиғи сұлулығын барлық салтанатымен көрсетеді. Кең Гоби шөлін зерттеуде немесе шалғайдағы дала бойынша серуендеуде болсын, келушілер мен жергілікті тұрғындар жиі Моңғолияның керемет пейзаждарының үзбей көрінісін оның кең көк аспанының астында тамашалай алады.

5-факт: Гоби шөлі Азиядағы ең үлкен шөл

Гоби шөлі Азиядағы ең үлкен шөл болып табылады және қуаң жердің кең кеңістігі мен ерекше географиялық ерекшеліктерімен танымал. Солтүстік Қытай мен оңтүстік Моңғолия бойынша созылып жатқан бұл кең шөл шамамен 1,3 миллион шаршы километр (500,000 шаршы миль) аумақты қамтиды. Қатал және тұруға келмейтін жағдайларына қарамастан, Гоби шөлі әртүрлі экожүйелер, ежелгі қазбалар және көшпенді қоғамдастықтардың мекені болып табылады, бұл оны саяхатшылар, зерттеушілер және табиғат сүйгіштері үшін қызықты орынға айналдырады.

6-факт: Моңғолияда жылқы саны адам санынан еселеп көп

Моңғолияда жылқы саны адам санынан еселеп көп. Көшпенді мәдениетпен тереңінен байланысты ұзақ тарихы бар жылқылар моңғолдардың күнделікті өмірі мен дәстүрлерінде маңызды рөл атқарады. Елдің адам тұрғындарынан бірнеше есе көп болып бағаланатын бұл мықты және төзімді жануарлар кең моңғол далаларында көлік, мал бағу және мәдени тәжірибелер үшін маңызды болып табылады. Олардың көптігі моңғол халқы мен олардың жылқы серіктестері арасындағы берік байланысты көрсетеді.

7-факт: Моңғолияда бүркітшілер фестивалі өткізіледі

Моңғолия жыл сайынғы Бүркітшілер фестивалін өткізеді, бұл батыс Моңғолияның қазақ көшпенділері дәстүрлі түрде айналысатын бүркітшілік ауның ежелгі дәстүрін көрсететін атақты шара. Бұл тамаша фестиваль кезінде “бүркітші” деп аталатын шебер аңшылар керемет алтын бүркіттерді үйрету мен басқарудағы өз шеберліктерін көрсетеді. Көрермендер бүркіттердің ұшуы, жылдамдық сынақтары және ептілік тестілерін қоса алғанда, қызықты жарыстарды көру үшін жиналады, мұның бәрі аңшылар мен олардың қорқынышты құстық серіктестері арасындағы керемет байланысты көрсетеді. Қозғалысты жарыстардан басқа, Бүркітшілер фестивалі Моңғолия халқы бағалайтын бай мәдени мұра мен көшпенді өмір салтына көз жеткізу мүмкіндігін ұсынады.

Ескерту: Егер сіз елге баруды жоспарласаңыз, Моңғолияда Халықаралық жүргізуші куәлігінің көлік жүргізу үшін қажет екенін білу үшін анықтаңыз.

8-факт: Қыста балмұздақ жеу дәстүрлі тәжірибе

Моңғолияда ерекше дәстүр бойынша жергілікті тұрғындар қатал және мұздай суық температураларға қарамастан қыс айларында балмұздақ жейді. Маусымның салқындығын қабылдай отырып, моңғолдар сыртқы ащы суыққа жайлы контраст ұсынатын қыстың сүйікті тәттісі ретінде суық тәттіні дәмдейді. Балмұздақты моңғолдар ойлап тапқан деген теория бар. Атты жорықшылар ішектен жасалған ыдыстарда кілегей алып жүрді. Жолда кілегей соғылып, мұздатылып, балмұздақ жасалды.

9-факт: Моңғолияның өзіндік Олимпиада ойындары бар

Моңғолия Наадам фестивалі деп аталатын өзіндік Олимпиада ойындарын өткізеді. Моңғол мәдениетіне терең тамыр жайған бұл фестиваль көшпенді жауынгерлердің дағдыларын көрсететін дәстүрлі жарыстарды ұсынады. Наадамның үш негізгі түрі – күрес, ат жарысы және садақ ату. “Бөх” деп аталатын күрес ерекше құрметпен қарастырылады, қатысушылар күш, ептілік және стратегия талап ететін қатты күресу жекпе-жектеріне қатысады. Ат жарысы тағы бір көрнекті бөлім болып табылады, шебер жүргізушілер өз жылқыларын моңғол даласы бойынша қызықты жарыстарда ұзақ қашықтыққа бағыттайды. Садақ ату жеміс-жидек арқылы дүйімдер жиналады, қатысушылар садақ пен жебемен дәлдік пен нақтылықты көрсетеді.

10-факт: Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Моңғолия КСРО-ға жан басына ең көп гуманитарлық көмек көрсетті

Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Моңғолия Кеңес Одағына айтарлықтай гуманитарлық көмек көрсетті және жан басына ең үлкен көмекші елдердің бірі болды. Сол кездегі салыстырмалы түрде аз халқына қарамастан, Моңғолияның көмегі айтарлықтай болды. Нақты сандар түрлі болса да, Моңғолия кеңестік соғыс күшіне шамамен 5 миллион түгрик (сол кездегі моңғол валютасы) қосқан деп бағаланады. Сонымен қатар, Моңғолия медициналық заттар, киім және басқа да қажетті тауарларды жіберді. Оған қоса, Моңғолия кеңестік армияны қолдау үшін 400,000-нан астам бас мал, соның ішінде жылқылар, түйелер, қойлар мен ірі қара сыйлады. Бұл көмек Кеңес Одағы үшін, әсіресе Шығыс майданындағы қатал қыстар кезінде өте маңызды болды. Моңғолияның керемет үлесі әлем тарихының сыни кезеңінде өз одақтасына шексіз қолдауын көрсетеді.