Brze činjenice o Libanonu:
- Stanovništvo: Približno 6 miliona ljudi.
- Glavni grad: Beirut.
- Najveći grad: Beirut.
- Zvanični jezik: Arapski.
- Ostali jezici: Francuski i engleski se široko govore.
- Valuta: Libanska funta (LBP).
- Vlada: Unitarna parlamentarna republika.
- Glavna religija: Islam i hrišćanstvo su dvije najveće religije, sa raznolikim mješavinama sekti unutar svake.
- Geografija: Smješten na Bliskom istoku, graniči sa Sirijom na sjeveru i istoku, te sa Izraelom na jugu. Ima obalu duž Mediteranskog mora na zapadu.
Činjenica 1: Libanon ima bogatu i drevnu istoriju
Libanon se ponosi bogatom i drevnom istorijom koja se proteže kroz hiljade godina, čineći ga značajnim kulturnim i istorijskim centrom na Bliskom istoku. Smješten na raskršću Mediteranskog bazena i Bliskog istoka, Libanonova strateška lokacija je tokom istorije privlačila brojne civilizacije i kulture, od kojih je svaka ostavila svoj trag na regiju.
Ključni aspekti Libanonove bogate istorije uključuju:
- Feničanska civilizacija: Libanon se često naziva kolijevkom drevne feničanske civilizacije, koja je cvjetala duž obale Libanona od oko 3000. godine prije Hrista do 64. godine prije Hrista. Feničani su bili poznati po svojoj pomorskoj vještini, trgovinskim mrežama i razvoju prvog poznatog alfabeta.
- Rimski i bizantinski period: Libanon je bio dio Rimskog carstva, a kasnije i Bizantskog carstva, tokom kojeg je cvjetao kao centar trgovine, kulture i učenja. Gradovi poput Balbeka, Tira i Biblosa postali su istaknuti pod rimskom vladom, sa impresivnim hramovima, pozorištima i infrastrukturom koja je još uvijek vidljiva danas.
- Islamski period: Libanonova istorija takođe uključuje islamska osvajanja i kasniji period vladavine različitih islamskih dinastija, što je doprinijelo kulturnom i arhitektonskom nasljeđu regije. Gradovi Tripoli, Sidon i Beirut su rasli u značaju kao centri trgovine i učenosti.
- Osmanska vladavina: Libanon je došao pod osmansku vladavinu od 16. vijeka do početka 20. vijeka. Ovaj period je vidio integraciju Libanona u Osmansko carstvo i uticaj turske kulture na lokalne tradicije i upravu.
- Moderna istorija: U 20. vijeku, Libanon je doživio značajne političke i društvene transformacije, uključujući francusku kolonijalnu vladavinu (period mandata), nezavisnost 1943. godine, i kasniji period nestabilnosti, uključujući Libanonski građanski rat (1975-1990) i tekuće geopolitičke izazove.
Činjenica 2: Mnogi Libanončani znaju francuski
Mnogi Libanončani imaju poznavanje francuskog jezika, uglavnom zbog istorijskih veza Libanona sa Francuskom tokom perioda francuskog mandata nakon sloma Osmanskog carstva nakon Prvog svjetskog rata. Od 1920. do 1943. godine, Libanon je bio pod francuskim mandatom, tokom kojeg se francuski široko koristio u administraciji, obrazovanju i trgovini.
Francuski je postao drugi jezik u Libanonu, pored arapskog, i predavao se u školama i univerzitetima širom zemlje. Ovo nasljeđe se održalo tokom decenija, čak i nakon što je Libanon stekao nezavisnost 1943. godine. Francuski je ostao važan jezik u diplomatskim odnosima, poslovnim dogovorima i kulturnim razmjenama.
Činjenica 3: Drevni grad Balbek je UNESCO lokacija
Drevni grad Balbek je UNESCO lokalitet svjetske baštine smješten u Libanonu. Poznat je po svojih monumentalnim rimskim hramovima, posebno Hramu Bakha i Hramu Jupitera. Ovi hramovi su među najvećim i najbolje očuvanim rimskim vjerskim zgradama na svijetu, prikazujući impresivnu arhitekturu i složeno urezane kamenice.
Balbek, poznat u drevno doba kao Heliopolis, bio je vjerski centar posvećen feničanskom bogu sunca Balu. Kasnije je postao značajna rimska kolonija i prosperirao je pod rimskom vladom, sa gradnjom koja je počela u 1. vijeku prije Hrista i nastavila se do 3. vijeka nove ere.
Napomena: Ako planirate da posjetite zemlju i putujete nezavisno, provjerite potrebu za Međunarodnom vozačkom dozvolom u Libanonu za vas.
Činjenica 4: Neolitska naselja pronađena na libanonskoj teritoriji
Libanon je dom nekoliko neolitskih naselja koja pružaju vrijedne uvide u ranu ljudsku istoriju i razvoj civilizacije u regiji. Ova naselja, koja datiraju hiljadama godina unazad, ističu Libanonov značaj kao raskršće drevnih kultura i trgovinskih putova na Bliskom istoku.
Neka značajna neolitska mjesta pronađena na libanonskoj teritoriji uključuju:
- Biblos (Jbeil): Biblos je jedan od najstarijih kontinuirano naseljenih gradova na svijetu i ima dokaze o neolitskim naseljima koja datiraju od oko 7000-6000. godine prije Hrista. Arheološka iskopavanja su otkrila neolitske ostatke, uključujući kamene alate, keramiku i dokaze o ranoj poljoprivredi i pripitomjavanju životinja.
- Tell Neba’a Faour: Smješten u dolini Bekaa, Tell Neba’a Faour je arheološka lokacija koja datira iz neolitskog i halkolotskog perioda (6000-4000. godine prije Hrista). Iskopavanja na lokaciji su otkrila neolitske kuće, ognjišta i artefakte koji ukazuju na rane poljoprivredne prakse i trgovinske mreže.
- Tell el-Kerkh: Smješten blizu Sidona (Sajde), Tell el-Kerkh je drevni tel (brežuljak) koji je otkrio neolitske i brončanodopske ostatke. Pruža dokaze o ranim obrascima naseljavanja, pogrebnim običajima i tehnološkim napredovanjima tokom neolitskog perioda u južnom Libanonu.
- Tell el-Burak: Smješten blizu Tira (Sura), Tell el-Burak je još jedna značajna arheološka lokacija sa neolitskim i kasnijim brončanodopskim slojevima. Iskopavanja su otkrila artefakte poput keramike, alata i arhitektonskih ostataka, bacajući svjetlo na drevne načine života i kulturne interakcije u obalnom Libanonu.
Činjenica 5: Proizvodnja vina u Libanonu se prakticira od vrlo drevnih vremena
Proizvodnja vina u Libanonu se proteže kroz milenijume, duboko ukorijenjena u njegovoj drevnoj istoriji koja datira iz feničanske civilizacije. Feničani, poznati po svojoj pomorskoj trgovini i kulturnom uticaju, gajili su vinograde duž obalnih regija Libanona i razvili napredne tehnike u uzgoju grožđa i proizvodnji vina. Ova rana stručnost je omogućila izvoz libanonskog vina širom Mediterana, označavajući Libanon kao jedan od najranijih vinskih regiona na svijetu.
Tokom istorije, od rimskog perioda kroz srednjovjekovni period i u moderna vremena, libanska vinska industrija je preživjela periode prosperiteta i opadanja, pod uticajem geopolitičkih promjena i ekonomskih pomjeranja. Rimska okupacija je dodatno unaprijedila Libanonove vinovodske prakse, uvodeći nove sorte grožđa i usavršavajući metode proizvodnje vina koje su nastavile da oblikuju regionalne tradicije vinarstva.
Činjenica 6: Libanončani vole praznike
Libanončani imaju duboko poštovanje za praznike, koji igraju značajnu ulogu u njihovom kulturnom i društvenom životu. Praznici u Libanonu su raznoliki i odražavaju religijsku i kulturnu raznolikost zemlje, sa proslavama koje često miješaju tradicije iz različitih vjerskih i etničkih zajednica.
Tokom glavnih vjerskih praznika kao što su Kurban bajram i Ramazan bajram za muslimane, te Božić i Uskrs za hrišćane, libanske porodice se okupljaju da slave sa gozbama, druženjima i vjerskim obredima. Ovi praznici su označeni osjećajem zajedništva i velikodušnosti, sa ljudima koji često posjećuju prijatelje i rođake da razmijene pozdrave i dijele tradicionalne obroke.
Svjetovni praznici kao što su Dan nezavisnosti Libanona 22. novembra i Praznik rada 1. maja takođe se slave sa nacionalnim ponosom i komemorativnim događajima. Ove prilike često uključuju parade, vatromete i kulturne predstave koje ističu Libanonovu istoriju i dostignuća.
Činjenica 7: Zastava Libanona ima kedar na sebi
Kedar je bio trajni simbol nacionalnog identiteta Libanona vjekovaje, predstavljajući otpornost, dugovječnost i prirodnu ljepotu libanonskih planina. Zastava se sastoji od tri horizontalne trake: široka crvena traka na vrhu i dnu, i uža bijela traka u sredini. U centru bijele trake je zeleni kedar (Cedrus libani), koji je okružen zelenim vijencem.
Kedar ima značajan istorijski i kulturni značaj u Libanonu. Bio je spomenut u drevnim tekstovima i spisima, uključujući Bibliju, kao simbol snage i prosperiteta. Feničani, drevna pomorska civilizacija od koje Libanon izvlači svoje ime, također su poštovali kedar zbog njegove drvenine, koja je bila vrlo cijenjena za izgradnju brodova i konstrukciju.
Činjenica 8: Libanon se spominje desetine puta u Bibliji
Libanon se spominje brojne pute kroz Bibliju, kako u Starom zavjetu (hebrejska Biblija) tako i u Novom zavjetu. Ove reference ističu Libanonov geografski značaj, prirodne resurse i kulturne interakcije sa drevnim Izraelcima i susjednim civilizacijama.
U Starom zavjetu:
- Kedari Libanona: Libanon se često spominje u vezi sa svojim kedarima, koji su bili vrlo cijenjeni zbog svoje kvalitete i korišteni u izgradnji vjerskih hramova, palata i brodova. Kralj Solomon, poznat po svojoj mudrosti, navodno je uvozio kedarovu drvenu građu iz Libanona za građevinske projekte, uključujući Prvi hram u Jerusalimu (1. Knjigu o kraljevima 5:6-10).
- Geografske reference: Libanon se često citira kao geografska granica ili orijentir u različitim istorijskim naracjama i poetskim odlomcima. Na primjer, Libanon se spominje u vezi sa planinom Hermon (Ponovljeni zakon 3:8-9) i kao simbol plodnosti i ljepote (Pjesma nad pjesmama 4:8).
- Istorijski kontekst: Interakcije između drevnih Izraelaca i susjednih naroda, uključujući Feničane i Kanance koji su naseljavali Libanon, prikazane su u istorijskim izvještajima i proročanskim spisima.
U Novom zavjetu:
- Geografske reference: Libanon se spominje u kontekstu Isusove službe i putovanja, što ukazuje na regionalno znanje o postojanju Libanona tokom rimskog perioda.
- Simboličke reference: Slikovitost Libanonove prirodne ljepote i kulturnog značaja se nastavlja koristiti metaforički u Novom zavjetu za prenošenje duhovnih lekcija i proročanskih vizija.
Činjenica 9: Većina stanovništva Libanona su Arapi koji praktikuju islam različitih usmjerenja
Dok je zemlja pretežno arapska po etnicitetu, važno je napomenuti da se stanovništvo Libanona sastoji od nekoliko vjerskih zajednica, od kojih svaka doprinosi bogatom društvenom tkivu zemlje.
Islam je jedna od glavnih religija koje se praktikuju u Libanonu, sa muslimanima koji čine približno 54% stanovništva prema nedavnim procjenama. Unutar muslimanske zajednice, postoje različite sekte i usmjerenja, uključujući sunitski islam, šiitski islam (uključujući dvanaesterice i ismaelite), i manje zajednice alavita i druza.
Sunitski muslimani su najveća muslimanska denominacija u Libanonu, a slijede ih šiitski muslimani. Šiitsko stanovništvo uključuje sljedbenike dvanaesterskog šiitskog islama, koji je najveća šiitska denominacija globalno, i manje zajednice kao što su ismaeliti i alaviti.
Činjenica 10: Libanončani puno puše
Zemlja ima značajnu kulturu pušenja, koja obuhvata i cigarete i tradicionalne vodene lule (argileh ili šiša). Pušenje je često društvena aktivnost, sa kafićima i restoranima koji pružaju prostoe za ljude da se okupljaju i puše zajedno.
Razlozi za visoke stope pušenja u Libanonu su višestruki i uključuju kulturne norme, društveno prihvatanje i istorijske trendove.
Published June 30, 2024 • 12m to read
