10 zanimljivih činjenica o Armeniji

Brze činjenice o Armeniji:

• Stanovništvo: Približno 2,9 miliona ljudi.
• Glavni grad: Erevan.
• Područje: Oko 29.743 kvadratnih kilometara.
• Valuta: Armenski dram (AMD).
• Jezik: Armenski.
• Geografija: Kontinentalna zemlja na južnom Kavkazu, sa raznolikim pejzažima, uključujući planine, doline i prekrasno jezero Sevan.

Činjenica 1: Armenija je povezana sa biblijskim planinom Ararat

Armenija je usko povezana sa biblijskom planinom Ararat, ikoničnom i simboličnom planinom u različitim vjerskim tradicijama. Prema Bibliji, vjeruje se da je to mjesto odmaranja Noine arke nakon Velikog potopa. Planina Ararat je istaknuta znamenitost vidljiva iz mnogih dijelova Armenije, što doprinosi njenoj kulturnoj i duhovnoj važnosti. Iako se nalazi u današnjoj Turskoj, planina Ararat zauzima posebno mjesto u srcima i identitetu armenskog naroda. Slika planine Ararat često se nalazi u armenskoj umjetnosti, književnosti i nacionalnim simbolima.

Činjenica 2: Više Armenaca živi u inostranstvu nego u Armeniji

Ima više Armenaca u inostranstvu jer su mnogi Armenci bili primorani da napuste zemlju zbog progona i ubijanja u Osmanskom carstvu. Tragični događaji koji se obično nazivaju armenskim genocidom dogodili su se tokom posljednjih godina Osmanskog carstva (1915-1923). Preduslovi za ovaj genocid uključivali su političku nestabilnost, nacionalističke osjećaje i diskriminatorne politike protiv armenskog stanovništva. Ključni faktori uključuju:

1. Nacionalizam i političke neprlike: Osmansko carstvo u propadanju suočavalo se sa rastućim nacionalizmom i težilo je homogenizaciji svog stanovništva. Ova atmosfera doprinijela je diskriminatornim politikama protiv etničkih i vjerskih manjina.
2. Deportacije i masakri: Godine 1915, osmanska vlada pokrenula je masovne deportacije i sistematske masakre armenskog stanovništva. Armenci su prisilno uklonjeni iz svojih domova, podvrgnuti brutalnim uslovima tokom deportacija, a mnogi su ubijeni.
3. Genocidna namjera: Naučnici i istoričari široko smatraju ove događaje genocidom zbog dokaza o sistematskom planiranju, masovnim ubijanjima i namjeri da se uništi armensko stanovništvo.
4. Međunarodna reakcija: Genocid je u to vrijeme izazvao međunarodnu osudu i ostaje tema od istorijske i političke važnosti danas. Međutim, današnja Turska spori termin “genocid”, priznajući smrti ali ih pripisuje ratnim uslovima.

Posljedice armenskog genocida uključuju značajan gubitak života, prisilno emigriranje i uspostavljanje značajne armenske dijaspore, s mnoštvom zajednica formiranih u zemljama širom svijeta. Priznavanje ovih događaja kao genocida ostaje osjetljiva i kontroverzna tema na međunarodnoj pozornici. Turska i dalje niječe ove događaje.

Činjenica 3: Armenija je bila prva zemlja koja je usvojila hrišćanstvo

Armenija ima čast da bude prva zemlja koja je zvanično usvojila hrišćanstvo kao svoju državnu religiju. Ovaj istorijski događaj dogodio se 301. godine nove ere, čineći Armeniju jednom od najranijih nacija koje su prihvatile hrišćanstvo. Katalizator za ovu odluku bio je sveti Grigorije Prosvetitelj, kome se pripisuje obraćanje kralja Tiridates III i potom armenskog naroda na hrišćanstvo.

Katedrala Ečmiadzin, koja se nalazi u Vagharšapatu (Ečmiadzin), priznata je kao prva katedrala izgrađena u Armeniji i smatra se najstarijom državno izgrađenom crkvom na svijetu. Podignuta početkom 4. vijeka, Ečmiadzin ostaje značajan duhovni i kulturni simbol za Armence, odražavajući duboko ukorijenjeno hrišćansko nasleđe nacije.

Činjenica 4: Armenija ima svoj alfabet

Armenija je dom jedinstvenog i drevnog pisma, kao i susjedna Gruzija sa svojim alfabetom (vidi 10 zanimljivih činjenica o Gruziji). Stvorio ga je sveti Mesrop Maštoc 405. godine nove ere, armenski alfabet se sastoji od 38 slova, od kojih svako predstavlja poseban zvuk. Stvaranje alfabeta igralo je ključnu ulogu u očuvanju i širenju armenske kulture, književnosti i vjerskih tekstova.

Armenski alfabet ostao je uglavnom nepromijenjen kroz vijekove i još uvijek se koristi danas. Njegovi karakteristični znakovi i istorijska važnost čine ga sastavnim dijelom armenskog kulturnog identiteta i jezičkog nasleđa.

Činjenica 5: Najstarija vinarija pronađena je u Armeniji

Armenija je dom najstarije poznate vinarije na svijetu. Arheološki lokalitet Areni-1, koji se nalazi u selu Areni, pružio je dokaze o proizvodnji vina koji datiraju oko 4100. godine prije nove ere. Ova drevna vinarija uključivala je posude za fermentaciju, presu za grožđe i posude za skladištenje, pružajući uvid u rane faze proizvodnje vina.

Otkriće u Areni-1 sugerira da su armenskog visoravni igrali značajnu ulogu u istoriji vinogradarstva i proizvodnje vina, prikazujući bogatu tradiciju koja se nastavlja hiljadama godina. Ovo otkriće naglašava armenski istorijski doprinos svijetu vina.

Činjenica 6: Armenija je poznata po kvalitetu svog brendija

Armenija je poznata po proizvodnji visokokvalitnog brendija, s tradicijom koja datira iz kasnog 19. vijeka. Armenski brendi, koji se često naziva “konjak” zbog sličnosti s francuskim brendijem, stekao je međunarodnu slavu zbog svog izuzetnog ukusa i majstorstva.

Jedan od najpoznatijih armenskih proizvođača brendija je Yerevan Brandy Company, poznata po svom ikoničnom brendiju nazvanom Ararat. Brendi se pravi od lokalnih sorti grožđa i stari u hrastovim bačvama, što rezultuje glatkim i prepoznatljivim profilom okusa. Armenska tradicija proizvodnje brendija duboko je ukorijenjena u njenom vinogradarskom nasleđu i ostaje izvor ponosa za zemlju.

Činjenica 7: Erevan se naziva Ružičasti grad kamena

Erevan, glavni grad Armenije, često se naziva “Ružičasti grad kamena” zbog široke upotrebe lokalno kovanog ružičastog tufa kamena u mnogim njegovim zgradama. Ružičaste i zlatne nijanse kamena daju gradu topao i jedinstven izgled, posebno na sunčevoj svjetlosti. Ova karakteristična arhitektonska karakteristika doprinijela je Erevanovom nadimku i doprinosi estetskom šarmu grada.

Činjenica 8: U državnim školama, šah je akademski predmet

Armenija stavlja značajan naglasak na obrazovanje u šahu, a šah se predaje kao obavezan akademski predmet u državnim školama. Zemlja ima snažnu šahovsku tradiciju, a ovaj obrazovni pristup ima za cilj da razvije stratešku misao, koncentraciju i vještine rješavanja problema među učenicima. Šah se u Armeniji ne cijeni samo kao sport, već i kao vrijedan alat za intelektualni i kognitivni razvoj. Ova jedinstvena inicijativa doprinijela je armenskom uspjehu u svijetu šaha, proizvodeći nekoliko velemajstora i šampiona tokom godina.

Činjenica 9: Armenija je imala tri UNESCO-va lokaliteta svjetske baštine

Ovi lokaliteti uključuju:

1. Katedrala i crkve Ečmiadzina i arheološki lokalitet Zvartnoc: Ovaj lokalitet obuhvata Sveto sjedište Ečmiadzina, centralno vjersko mjesto za Armensku apostolsku crkvu, i ruševine katedrale Zvartnoc.
2. Manastir Geghard i gornja dolina Azat: Ovaj srednjovjekovni manastir djelomično je uklesan u susjednu planinu, okružen liticama, i poznat je po svojoj jedinstvenoj arhitekturi.
3. Manastir Haghpat i Sanahin: Ova dva manastirska kompleksa, koji se nalaze u Tumanijanskoj regiji, izvrsni su primjeri srednjovjekovne armenske vjerske arhitekture.

Napomena: Ako planirate da posjetite zemlju, provjerite da li vam je potrebna Međunarodna vozačka dozvola u Armeniji za vožnju.

Činjenica 10: Armenski hljeb – lavaš je UNESCO-v lokalitet nematerijalne baštine

Lavaš, tradicionalni armenski pljeskavac, upisan je na UNESCO-vu reprezentativnu listu nematerijalne kulturne baštine čovječanstva 2014. godine. Priznanje ističe kulturnu važnost i majstorstvo uključeno u pripremu lavaša, koji igra centralnu ulogu u armenskoj kuhinji i društvenim ritualima. Lavaš se pravi od jednostavnih sastojaka poput brašna, vode i soli, a proces njegove izrade uključuje rastezanje tijesta i pečenje na zidovima glinene peći ili na vrućem kamenju. Upis priznaje kulturnu važnost tradicija pravljenja lavaša, uključene vještine i zajedničke aspekte njegove pripreme.