Fatti mgħaġġla dwar il-Ġeorġja:
- Popolazzjoni: Madwar 3.7 miljun ruħ.
- Erja: Madwar 69,700 kilometru kwadru.
- Kapitali: Tbilisi.
- Munita: Lari Ġorġjan (GEL).
- Lingwa Uffiċjali: Ġorġjan.
- Ġeografija: Tinsab fil-qasma tal-mogħdijiet bejn l-Ewropa tal-Lvant u l-Asja tal-Punent, il-Ġeorġja għandha pajsaġġ diversu li jinkludi katieni tal-muntanji, widien ħodor, u kosta mal-Baħar l-Iswed fil-punent.
Fattu 1: Il-Ġeorġja hija pajjiż muntanjuż
Il-Ġeorġja hija prinċipalment pajjiż muntanjuż, bi madwar 69% tal-erja totali tagħha kkaratterizzata minn art muntanjuża mqallba. Il-katena tal-Kawkażu l-Kbir fit-tramuntana tinkludi qċaċet li jaqbżu l-5,000 metru, filwaqt li l-Kawkażu ż-Żgħir fin-nofsinhar għandu elevazzjonijiet diversi, li jikkontribwixxu għad-diversità ġeografika notevoli tal-Ġeorġja.
Svaneti, reġjun storiku fil-majjistral tal-Ġeorġja, huwa d-dar ta’ Ushguli, ħafna drabi kkunsidrat wieħed mill-insedjamenti l-aktar għoljin fejn jgħixu nies kontinwament fl-Ewropa. Dan ir-raħal tal-muntanja affaxxinanti, li jinsab fir-reġjun pitoresk ta’ Svaneti, għandu elevazzjoni ta’ madwar 2,200 metru (7,200 pied) ‘il fuq mil-livell tal-baħar. Bit-torrijiet difensivi antiki tiegħu u l-isfond tal-muntanji stupendu, Ushguli joffri mhux biss dehra fil-wirt kulturali rikk ta’ Svaneti iżda wkoll l-esperjenza unika li tgħix f’waħda mill-aktar komunitajiet għoljin fl-Ewropa.
Fattu 2: L-inbid oriġina fil-Ġeorġja
Il-Ġeorġja hija kkunsidrata b’mod wiesa’ bħala wieħed mill-aktar reġjuni antiki tal-produzzjoni tal-inbid fid-dinja. It-tradizzjoni tal-għamel tal-inbid fil-Ġeorġja tmur lura aktar minn 8,000 sena, u l-pajjiż huwa kkunsidrat il-gandolja taċ-ċiviltà tal-inbid. Il-metodu antik tal-għamel tal-inbid, magħruf bħala l-għamel tal-inbid qvevri, jinvolvi l-fermentazzjoni u t-tixjiħ tal-inbid f’inġiebbiet kbar tal-ħajt imsejħa qvevris, midfuna taħt l-art. Din il-prattika antika, flimkien mal-varjetajiet indiġeni tal-għeneb, tikkontribwixxi għall-unikità tal-inbid Ġorġjan, u tagħmluh parti integrali mill-wirt kulturali tal-pajjiż.
Fattu 3: Il-Ġeorġja għandha l-aktar għar fond fid-dinja
Għar Krubera, li jinsab fil-Massif Arabika tal-Kawkażu tal-Punent fil-Ġeorġja, għandu t-titlu tal-aktar għar fond magħruf fid-Dinja. Il-fond ta’ Għar Krubera huwa ta’ 2,197 metru (7,208 pied) tal-għaġeb, li jagħmluh destinazzjoni sfidanti u affaxxinanti għall-esploratur tal-għerien u r-riċerkaturi. Dan l-għaġeb naturali juri l-karatteristiċi ġeoloġiċi notevoli tal-Ġeorġja u jikkontribwixxi għall-attrazzjoni tal-pajjiż għal dawk interessati fl-ispelejoloġija u l-esplorazzjoni tal-għerien.
Fattu 4: Hemm 2 reġjuni ribelli fil-Ġeorġja
Il-Ġeorġja għandha żewġ reġjuni, Abkhazia u l-Ossetia t-Tajjeb, li ddikjaraw l-indipendenza mill-Ġeorġja fil-bidu tas-snin ’90. Madankollu, l-indipendenza tagħhom mhijiex rikonoxxuta internazzjonalment, u ħafna pajjiżi, inkluża l-Ġeorġja, jikkunsidraw dawn ir-reġjuni bħala partijiet integrali tat-territorju sovran tagħhom. Dawn iż-żoni għandhom il-gvernijiet tagħhom stess, iżda l-istatus tagħhom jibqa’ suġġett ta’ tilwima internazzjonali. Hija sitwazzjoni ġeopolitika kumplikata li persistiet għal diversi deċennji.
Fattu 5: Il-Ġeorġja għandha l-alfabett tagħha stess
Il-Ġeorġja għandha l-iskritt uniku tagħha stess, magħruf bħala l-alfabett Ġorġjan. L-iskritt, imsejjaħ Mkhedruli, għandu l-għeruq tiegħu fis-sistemi tal-kitba Ġorġjani antiki u ġie użat mis-seklu 10. Huwa skritt distintiv u sabiħ b’33 ittra, kull waħda tirrappreżenta ħoss speċifiku fil-lingwa Ġorġjana. L-alfabett Ġorġjan mhuwiex biss sistema tal-kitba iżda wkoll simbolu tal-identità kulturali u lingwistika rikka tal-pajjiż.
Fattu 6: Il-Ġeorġja kienet l-aktar pajjiż korrott fl-USSR u rebħet dan billi saret indipendenti
Il-Ġeorġja kienet parti mill-Unjoni Sovjetika (USSR) sal-dissoluzzjoni tagħha fl-1991. Il-korruzzjoni kienet prevalenti f’diversi repubbliki Sovjetiċi, inkluża l-Ġeorġja. Madankollu, huwa importanti li wieħed jinnota li l-ġlieda tal-Ġeorġja kontra l-korruzzjoni kisbet momentum wara li kisbet l-indipendenza.
Fl-era ta’ wara s-Sovjetika, il-Ġeorġja implimentat serje ta’ riformi, partikolarment taħt it-tmexxija ta’ Mikheil Saakashvili, biex tindirizza l-korruzzjoni u ttejjeb il-governanza. Ir-Rivoluzzjoni tal-Ward fl-2003 kellha rwol kruċjali fi ġġib gvern ġdid li għata prijorità lill-isforzi kontra l-korruzzjoni. L-amministrazzjonijiet sussegwenti komplew dawn ir-riformi, u l-Ġeorġja għamlet progress notevoli fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni, l-implimentazzjoni ta’ politiki trasparenti, u l-ġbid ta’ investimenti barranin. Filwaqt li l-isfidi jibqgħu, l-impenn tal-Ġeorġja biex tnaqqas il-korruzzjoni kien aspett ewlieni tal-iżvilupp tagħha wara s-Sovjetika.
Fattu 7: Il-Ġeorġja għandha ħafna żoni klimatiċi
Il-Ġeorġja hija magħrufa għall-klima u l-karatteristiċi ġeoġrafiċi diversi tagħha, li jinkludu diversi żoni klimatiċi. Il-pajsaġġi tal-pajjiż jvarjaw minn katieni għoljin tal-muntanji sa żoni kostali mal-Baħar l-Iswed. Il-muntanji tal-Kawkażu l-Kbir fit-tramuntana u l-Kawkażu ż-Żgħir fin-nofsinhar jikkontribwixxu għal varjetà ta’ klimi.
Ir-reġjun kostali mal-Baħar l-Iswed, inkluż bliet bħal Batumi u Poti, jesperjenza klima subtropikali ratba b’xitwa moderat u ratba u sajf sħun u rateb. Iż-żoni intern jista’ jkollhom klimi kontinentali, alpini, jew semi-ariedi, skont l-elevazzjoni u l-post tagħhom. Din id-diversità klimatika żżid mal-attrazzjoni tal-Ġeorġja, u tipprovdi esperjenzi differenti għall-viżitaturi madwar il-pajjiż kollu.
Nota: Qabel ma żżur il-pajjiż, iċċekkja jekk għandekx bżonn ta’ Liċenzja Internazzjonali tas-Sewqan fil-Ġeorġja biex issuq.
Fattu 8: Joseph Stalin twieled fil-Ġeorġja
Joseph Stalin, il-mexxej tal-Unjoni Sovjetika minn nofs is-snin ’20 sa mewtu fl-1953, twieled fil-belt ta’ Gori fil-Ġeorġja. Twieled bħala Ioseb Besarionis dze Jughashvili, aktar tard adotta l-isem Joseph Stalin, li jfisser “Raġel tal-Azzar.” Stalin kellu rwol sinifikanti fl-istorja Sovjetika, mexxa l-pajjiż permezz ta’ industrijalizzazzjoni, kollettivizzazzjoni, u t-Tieni Gwerra Dinjija. Il-post tat-twelid tiegħu, Gori, għandu mużew iddedikat għall-ħajja u l-wirt tiegħu.
Fattu 9: Hemm belt sħiħa tal-għerien fil-Ġeorġja
Il-Ġeorġja hija d-dar tal-belt tal-għerien affaxxinanti ta’ Uplistsikhe. Tinsab fuq ix-xtut tax-Xmara Kura, ħdejn il-belt ta’ Gori, Uplistsikhe hija belt antika mnaqqxa fil-blat li tmur lura għall-Età tal-Ħadid bikri, madwar is-6-7 seklu QK. Mnaqqxa fil-formazzjonijiet tal-blat, il-belt għandha kumpless ta’ minarijiet, toroq, kmamar, u kmamar, li turi livell avvanzat ta’ ppjanar urban għall-ħin tagħha.
Uplistsikhe serviet bħala ċentru politiku, reliġjuż, u kulturali sinifikanti, b’strutturi li jvarjaw minn djar sa tempju pagan u saħansitra bażilika Kristjana. L-esplorazzjoni ta’ din il-belt tal-għerien unika toffri dehra fl-istorja rikka tal-Ġeorġja u l-inġenju arkitettoniku tal-abitanti antiki tagħha.
Fattu 10: Il-Ġorġjani huma nazzjon ospitali ħafna
Il-Ġorġjani huma magħrufa għall-ospitalità u l-ġenerożità sħuna tagħhom. L-ospitalità, magħrufa bħala “mig’hmoba” bil-Ġorġjan, hija mgħarrsa fil-fond fil-kultura tal-pajjiż. L-mistednin huma ttrattati bi rispett immens, u huwa komuni li l-Ġorġjani jmorru ‘l barra minn triqthom biex il-viżitaturi jħossuhom milqugħa.
L-ospitalità Ġorġjana ta’ spiss tinvolvi l-qsim ta’ ikliet tradizzjonali, tost b’inbid lokali, u impenn f’konversazzjonijiet mill-qalb. Il-kunċett tas-“supra,” festa tradizzjonali Ġorġjana, hija eżempju perfett tal-importanza mogħtija lill-ikel komunali u l-qsim ta’ mumenti ferħanin ma’ oħrajn.
Published March 10, 2024 • 10m to read
