Brze činjenice o Gvineji Bisau:
- Stanovništvo: Približno 2,1 milion ljudi.
- Glavni grad: Bisau.
- Zvanični jezik: Portugalski.
- Ostali jezici: Kriolu (široko govoren), Balanta, Fula i nekoliko drugih autohtonih jezika.
- Valuta: Zapadnoafrički CFA franak (XOF).
- Vlada: Polupredsjednička republika.
- Glavna religija: Pretežno islam, sa hrišćanskim i tradicionalnim vjerskim zajednicama.
- Geografija: Smještena na zapadnoafričkoj obali, graniči sa Senegalom na sjeveru, Gvinejom na jugoistoku i Atlantskim okeanom na zapadu. Zemlja uključuje kontinentalni dio i Arhipelag Bijagoš, kolekciju od preko 80 ostrva.
Činjenica 1: Gvineja Bisau ima skoro stotinu ostrva
Gvineja-Bisau ima opsežan arhipelag, poznat kao Ostrva Bijagoš, koji se sastoji od oko 88 ostrva. Smješten kod obale u Atlantskom okeanu, ovaj jedinstveni arhipelag je poznat po svojoj bogatoj bioraznolikosti i zapanjujućim prirodnim pejzažima. Samo oko 20 od ovih ostrva je naseljeno, dok ostala ostaju uglavnom netaknuta, pružajući sklonište raznolikoj divljoj flori i fauni, uključujući morske kornjače, manatije i širok spektar vrsta ptica.
Ostrva Bijagoš su označena kao UNESCO-ov rezervat biosfere zbog svog ekološkog značaja i važna su kulturna i duhovna regija za autohtoni narod Bijagoš.
Činjenica 2: Od nezavisnosti, bilo je mnogo državnih udara i građanskog rata u zemlji
Od stjecanja nezavisnosti od Portugalije 1973. godine (međunarodno priznata 1974.), Gvineja-Bisau je doživjela značajnu političku nestabilnost obilježenu višestrukim udarima i periodima građanskih nemira. Zemlja se suočila sa nizom vojnih udara, pokušaja udara i političkih atentata, koji su poremetili upravljanje i razvoj.
Jedan od najznačajnijih sukoba bio je Građanski rat u Gvineji-Bisau od 1998. do 1999. godine, koji je rezultovao širokim razaranjem, raseljavanjem i privremenim prekidom rada vlade. Političke tenzije, često pod uticajem vojnih frakcija, nastavljaju da utiču na stabilnost Gvineje-Bisau, čineći je jednom od politički nestabilnijih nacija u Zapadnoj Africi.
Činjenica 3: Gvineja-Bisau ima nizak životni vijek i suočava se sa širokim siromaštvom
Životni vijek u Gvineji-Bisau je oko 59 godina (prema nedavnim procjenama), što je značajno niže od svetskog prosjeka. Nekoliko faktora doprinosi ovome, uključujući ograničen pristup zdravstvenoj zaštiti, visoke stope zaraznih bolesti kao što su malarija i tuberkuloza, te nedostatak čiste vode i sanitacije.
Siromašstvo ostaje rasprostranјeno, sa značajnim dijelom stanovništva koji živi ispod granice siromaštva. Ekonomski izazovi su pojačani političkom nestabilnošću, što je ometalo ekonomski razvoj i pružanje osnovnih usluga. Većina stanovništva se oslanja na poljoprivredu za opstanak, pri čemu su indijski orahići glavna izvozna roba, ali mnogi se bore da zadovolje osnovne potrebe zbog niske produktivnosti i ograničene infrastrukture.
Činjenica 4: Gvineja Bisau jedna od glavnih zemalja za trgovinu kokainom
Gvineja-Bisau je postala značajna tranzitna tačka za trgovinu kokainom, posebno iz Južne Amerike u Evropu. Slabo upravljanje zemlje, porozne granice i ograničeni resursi za sprovođenje zakona učinili su je ranjivom na međunarodne narko-kartele, koji iskorišćavaju ove uslove za transport kokaina kroz Zapadnu Afriku.
Lokacija Gvineje-Bisau duž atlantske obale, u kombinaciji sa njenim brojnim ostrvima i izolovanim lukama, pruža strateške pristupne tačke za krijumčarenje. Trgovina drogama je imala ozbiljne društvene i političke uticaje na zemlju, doprinoseći korupciji i dalje destabilizujući ionako krhak politički sistem. Ova nedozvoljena trgovina je dovela do toga da neki označavaju Gvineju-Bisau kao “narko-državu”, jer su trgovci drogama, povremeno, uticali na političke figure i lokalne ekonomije.
Činjenica 5: Bivši glavni grad je bio na ostrvu i sada je u opadanju
Bivši glavni grad Gvineje-Bisau, Bolama, smješten je na ostrvu Bolama i došao je u opadanje. Bolama je služila kao glavni grad tokom portugalskog kolonijalnog perioda do 1941. godine, kada je glavni grad premešten u Bisau na kopnu zbog boljeg pristupa infrastrukturi i administrativnim objektima.
Od tada, Bolama je doživjela značajan ekonomski i strukturni pad, sa mnogim zgradama iz kolonijalnog doba koje su sada napuštene ili u ruševinama. Nekada zamišljen kao strateški kolonijalni centar, stanovništvo grada se smanjilo, a sada se suočava sa izazovima kao što su ograničene ekonomske mogućnosti i loša infrastruktura.
Činjenica 6: Gvineja-Bisau je dom fascinantnih tradicionalnih praksi
Među različitim etničkim grupama, posebno Balanta i Manjaco, obredi inicijacije za mladiće su ključne ceremonije koje označavaju prelazak u odraslo doba. Ovi obredi mogu trajati sedmicama i uključuju rituale koji testiraju snagu, izdržljivost i znanje dječaka, kao i lekcije o vrijednostima i odgovornostima njihove zajednice.
Svetinje predaka su takođe bitne u mnogim zajednicama, služeći kao mjesta bogosluženja i povezivanja sa precima. Ove svetinje poštuju duhove pokojnih članova porodice, za koje se vjeruje da utiču na žive i pružaju vođstvo i zaštitu. Rituali u ovim svetinjama često uključuju prinošenja i ceremonije koje vode starješine zajednice ili duhovni vođe.
Činjenica 7: Zelene kornjače se gnijezde u Gvineji Bisau
Zelene morske kornjače (Chelonia mydas) se gnijezde na plažama Gvineje-Bisau, posebno u Arhipelagu Bijagoš. Ova grupa ostrva pruža kritičan habitat za ove ugrožene kornjače, koje putuju ogromne udaljenosti preko Atlantika da se vrate na ove obale i polože svoja jaja.
Obalne vode i ostrva Gvineje-Bisau nude relativno neometano okruženje za ove kornjače, zahvaljujući naporima konzervacije koje vode i lokalne zajednice i međunarodne organizacije.
Napomena: Ako planirate da posjetite zemlju, provjerite unaprijed da li vam je potrebna Međunarodna vozačka dozvola u Gvineji Bisau da biste iznajmili i vozili automobil.
Činjenica 8: Gvineja Bisau organizuje festivale velikih razmjera
Gvineja-Bisau organizuje živopisne festivale velikih razmjera, odražavajući bogatu kulturnu raznolikost i tradicionalno nasljeđe zemlje. Jedan od najistaknutijih je Karneval u Bisau, koji se slavi sa velikim entuzijazmom u glavnom gradu, Bisau. Održava se godišnje, ovaj festival spaja afričke tradicije sa portugalskim kolonijalnim uticajima i sadrži šarene parade, raskošne kostime, ples, muziku i predstave različitih etničkih grupa. To je vrijeme kada zajednice prikazuju svoje jedinstvene običaje i kada se ljudi širom zemlje okupljaju u proslavi.
Drugi značajan kulturni događaj je Festival Kusunde, koji slave ljudi Bijagoš na ostrvima Bijagoš. Ovaj festival uključuje tradicionalnu muziku, plesove i rituale koji poštuju njihove pretke i prirodno okruženje, naglašavajući važnost njihovog kulturnog nasljeđa i bliske veze sa zemljom i morem.
Činjenica 9: Gvineja Bisau je veliki proizvođač indijskih orahića
Gvineja-Bisau je značajan proizvođač indijskih orahića, što je glavna novčana kultura i izvozni proizvod zemlje. Proizvodnja indijskih orahića igra centralnu ulogu u ekonomiji Gvineje-Bisau, sa približno 90% prihoda od izvoza zemlje koji dolazi od indijskih orahića. Ova industrija podržava življenja velikog dijela ruralnog stanovništva, jer se mnogi mali poljoprivrednici oslanjaju na uzgoj indijskih orahića za prihod.
Sezona berbe indijskih orahića je kritičan period u ekonomskom ciklusu Gvineje-Bisau, a zemlja se rangira među vrhunskim globalnim proizvođačima sirovih indijskih orahića. Međutim, zbog ograničene infrastrukture za preradu, većina indijskih orahića se izvozi u sirovom obliku, prvenstveno u Indiju i Vijetnam, gdje se prerađuju i prodaju na međunarodnim tržištima.
Činjenica 10: Oko 70% područja je pod šumom a obala je močvarna
Zemlja je bogata tropskim šumama, koje uključuju i kišne šume i suhe šume, a one podržavaju široku raznolikost biljnih i životinjskih vrsta. Ove šume su ključne ne samo za bioraznolikost već i za lokalnu ekonomiju, jer pružaju resurse kao što su drvo i nedrvni šumski proizvodi. Međutim, krčenje šuma i sječa stabala su izazvali zabrinutost oko ekološke održivosti.
Obalno područje Gvineje-Bisau karakterišu močvarna močvarišta, posebno u Arhipelagu Bijagoš i regiji Bolama-Bijagoš. Ova područja su dom mangrovinskim šumama i služe kao važni ekosistemi za morski život, uključujući ribe i vrste ptica selica.
Objavljeno novembar 09, 2024 • 7m za čitanje
